Tiếp cận mô hình đại học nghiên cứu trên thế giới - triển vọng và thách thức của đại học Việt Nam

Abstract

So với các nền đại học lâu đời trên thế giới, đại học Việt Nam mới được trên nửa thế kỉ nay lại cộng với những điều kiện khách quan về hai cuộc chiến tranh nên còn nhiều chập chững và chưa có những kết quả như mong đợi. Điều đó vừa cho phép ta có lí do yên tâm về sự chậm trễ, vừa cho phép chúng ta có tư tưởng thỏa hiệp rằng: có cố gắng cũng chẳng ích gì. Đó là suy nghĩ sai lầm. Thế giới ngày nay đã khác. Công nghệ phát triển, con người có tri thức khoa học, trí tuệ cao, cho phép chúng ta có thể hội nhập và đuổi kịp các nền đại học lớn mà không phải là ảo tưởng hoặc không tưởng. Vấn đề then chốt vẫn là ở con người: người quản lí, người thầy. Bài viết này không có tham vọng đi sâu vào mô tả chi tiết những thành tựu lớn của các đại học nghiên cứu trên thế giới đối với sự phát triển kinh tế, xã hội mà chỉ điểm qua trên cơ sở tham khảo sách vở; phần tiếp theo đó chính là những suy nghĩ, trăn trở của người viết về triển vọng và thách thức đối với đại học của Việt Nam. Trường có “thương hiệu” lớn, sẽ có sức hút lớn vì có nhiều tài năng. Trường giàu có, các thầy sẽ giàu có và có cuộc sống toàn tâm toàn ý cho chuyên môn. Nhưng, làm thế nào để có được điều đó?